Dit tumortype bevindt zich ter hoogte van de prostaat. De prostaat is een klier die de urinebuis omringt aan de overgang van de blaashals met de urinebuis.

Gedrag

Hoewel de prostaat is gevoelig voor de invloed van hormonen, ontwikkelen zowel gecastreerde als niet-gecastreerde reuen prostaatkanker. Goedaardige prostaattumoren zijn zeldzaam.

De meeste prostaattumoren worden gekarakteriseerd door een lokale ingroei en een hoge kans op lokaal en eventueel ver uit te zaaien. Uitzaaiingen zijn vooral aanwezig ter hoogte van de longen en lymfeknopen, maar kunnen ook in de botten voorkomen (vooral de wervels ter hoogte van de onderrug en heup).

Voorkomen

Relatief weinig voorkomend (minder dan 1% van de tumoren) met een diagnose die gemaakt wordt op de mediane leeftijd van 10 jaar.

Raspredispositie

Een hoger risico op ontwikkeling van dit type tumor werd gemeld voor Airedale terrier, Beagle, Bouvier de Flandres, Dobermann Pinscher, Duitse kortharige pointer, Noorse elandhond, Scottish terrier en Shetland sheepdog ten opzichte van andere honden.

Symptomen

De klinische tekenen variëren en kunnen de weergeven wat de tumor in zijn naaste of verre omgeving teweeg brengt. Aangezien de prostaat de urinebuis omringt kan door groei van de prostaattumor meer en meer druk op de urinebuis terecht komen en/of op de bovenliggende einddarm. Bij lokale groei van de tumor kan men dus volgende tekenen opmerken: bloed in de urine, moeilijkheden om te plassen, moeite om zich te ontlasten en/of de ontlasting die er afgeplat uitkomt. Wordt de urinebuis volledig toegeduwd kan dit leiden tot druk op de nieren en nierproblemen. Verder kan de tumor drukken tegen de wervellichamen of zenuwen wat ongemak veroorzaken dat zich kan uiten door een vreemde manier van stappen, manken en/of constipatie.

Wanneer de tumor ver gevorderd is, kan dit leiden tot algemene ziektetekenen zoals een verminderde eetlust, lusteloosheid, snel of moeilijk ademen, verlies van eetlust en vermageren. Bij uitzaaiingen naar het bot kunnen botbreuken voorkomen.

Rectaal onderzoek

Via een rectaal onderzoek kan men nagaan of de prostaat een normale vorm heeft. Prostaattumoren kunnen een onregelmatige vorm van de prostaat veroorzaken. Ook abnormaal vergrote lymfeknopen kunnen op deze wijze gevoeld worden of eventueel door de buikholte af te tasten.

Bloedonderzoek

Bloedonderzoek kan een bloedarmoede aangeven, een teveel aan witte bloedcellen, calcium en tekenen van botafbraak.

Urine-onderzoek

Via het analyseren van urine kunnen afwijkende cellen opgespoord worden evenals aanwezigheid van infectie.

Beeldvorming

Door vanuit verschillende hoeken radiografische longfoto's te maken kan men (indien voldoende groot) detecteren of er longuitzaaiingen zijn, vergroting van de lymfeknopen ter hoogte van het borstbeen of in zeldzame gevallen uitzaaiingen naar de ribben of het schouderbeen. Radiografische foto's van de buikholte kunnen een vergrote prostaat en/of vergrote lymfeknopen tonen en eventueel afwijkingen op de randen van omliggende botten.

Als er een vermoeden bestaat van uitzaaiingen naar het bot, kan men botscintigrafie toepassen om meer accuraat de plaats ervan de bepalen.

Via contraststof in de urinebuis kan men ook nagaan of er onregelmatigheden zijn ter hoogte van de prostaat (hiermee kan men echter niet uitsluiten of het over een ontsteking of tumor gaat).

Echografie van de buikholte kan nuttig zijn om verder de prostaat te beoordelen, maar ook de urinebuis, blaas, lokale lymfknopen en andere organen in de buikholte.

Cytologie

Het nemen van weefselstalen is de gouden standaard voor de diagnose van prostaattumoren, maar een definitieve diagnose kan ook bekomen worden via het aanzuigen van cellen en het onderzoek ervan (cytologie).

Dit kan op verschillende wijzen bekomen worden, waaronder via ejaculatie, het inbrengen van een katheter die cellen wegschraapt, massage van de prostaat, echobegeleid opzuigen van cellen via een naald, afdrukken bekomen tijdens een operatie. Wanneer men stalen neemt doorheen de huid of einddarm bestaat er een risico dat dit bloedingen veroorzaakt, maar ook dat de tumor zich kan spreiden op het traject van de naald. Bij prostaattumoren hoeft geen weefselstaal genomen te worden om de tumorgraad te bepalen omdat de impact van de tumorgraad op de prognose onduidelijk is.

De diagnose wordt vaak pas laat gesteld omdat de tumor onopvallend lokaal kan groeien en een hoge neiging tot uitzaaien heeft. Hierdoor worden prostaatumoren bij de meeste honden pas opgemerkt wanneer de ziekte al vergevorderd is. Behandeling wordt eerder palliatief toegediend. Er is geen standaardbehandeling voor prostaattumoren voorhanden, hoewel toch minstens het gebruik van ontstekingsremmers wordt aangeraden (een hoog percentage prostaattumoren brengen stoffen (COX-2) tot expressie die gevoelig zijn voor ontstekingsremmers).

Chirurgie

Men kan palliatieve chirurgie bieden (weghalen van de tumor of openhouden van de urinewegen via een stent). Het verwijderen van de prostaat wordt aangeraden wanneer de tumor nog volledig ingekapseld is en dus nog niet door het kapsel van de prostaat is gebroken. Het verwijderen van de prostaat gaat echter ook gepaard met een hoge mate van ongemak post-operatief en het is nog niet duidelijk aangetoond dat het tot een verlenging van de levensduur leidt. Incontinentie is een mogelijk gevolg van het verwijderen van de prostaat. Deelse verwijdering van de prostaat is een alternatief dat met minder complicaties gepaard gaat en even goede resultaten haalt wat betreft overleving. Het volledig verwijderen van de prostaat en elektrochirurgie doorheen de urinebuis zijn geassocieerd met een hoog risico op complicaties.

Fotodynamische therapie

Fotodynamische behandeling blijft experimenteel.

Radiotherapie

Radiotherapie kan nuttig zijn om de pijn te doen afnemen bij uitzaaiingen naar het bot.

Chemotherapie

De rol van chemotherapie is onduidelijk.

De overlevingstijd zonder behandeling is vaak korter dan 30 dagen en de meeste honden worden geëuthanaseerd op het moment van de diagnose.