Melkkliertumoren bevinden zich ter hoogte van de melkklieren. Een of meerdere melkklieren kunnen aangetast zijn.

Gedrag

Individuele melkkliertumoren kunnen van goed- naar kwaadaardig evolueren. De kans op kwaadaardigheid neemt toe met de tumorgrootte. Bij kwaadaardige tumoren is de kans op uitzaaiing kleiner dan 50%. Melkkliertumoren zaaien meestal uit naar de lokale lymfeknopen, de lever, longen en het bot.

Voorkomen

Melkkliertumoren komen regelmatig voor bij honden en vormen de meest voorkomende tumor bij niet-gesteriliseerde teven. Bij honden vormt blootstelling aan hormonen van de eierstokken immers een belangrijke factor in de ontwikkeling van melkkliertumoren. Het treft vooral honden van middelbare leeftijd en oudere honden. Het is erg zeldzaam bij honden jonger dan 5 jaar.

Risicofactoren

1. hormonen: hormonale blootstelling speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van melkkliertumoren. Gesteriliseerde honden lopen een lager risico dan niet-gesteriliseerde. Indien de sterilisatie plaatsvindt voor de eerste loopsheid loopt de hond slechts 0,5% risico op ontwikkeling van een melkkliertumor, 8% voor de tweede loopsheid, 26% voor de derde loopsheid. Nadien maakt het niet veel verschil uit wat tumorontwikkeling betreft of de teef nu gesteriliseerd werd of niet. Honden die de pil (progestagenen) krijgen zijn tot tweemaal gevoeliger voor het ontwikkelen van melkkliertumoren en ontwikkelen dit vaak op jongere leeftijd.
2. leeftijd: melkkliertumoren komen voornamelijk voor bij honden vanaf 7-8 jaar ouderdom, waarna het risico ieder jaar toeneemt. Hoe ouder de teef, hoe hoger de kans dat het om een kwaadaardige melkkliertumor gaat. Bij ongeveer 1 hond op 10 komt vanaf de leeftijd van 10 jaar een melkkliertumor voor.
3. in mindere mate spelen ook het dieet en lichaamsgewicht een rol. Overgewicht tijdens de puberteit zou het risico op melkkliertumorontwikkeling verhogen.

Raspredispositie

Een hoger risico op ontwikkeling van dit type tumor werd gemeld voor kleine rassen: Cocker Spaniel, Chihuahua, Maltezer, Poedel, Teckel, Yorkshire Terrier. Sommige grotere rassen met een groter risico houden in: Boxer, Duitse Herders, Dobermann, Engelse Springer Spaniel, Engelse Setter, Epagneul Breton, Pointer.

Symptomen

Voelbare gezwellen ter hoogte van de melkklieren. De meeste gezwellen komen voor aan de klieren die zich het dichtst bij de staart bevinden. Meer dan 70% van de niet-gesteriliseerde teven heeft op het moment van diagnose meer dan 1 melkkliertumor. De grootte van de tumor, het stadium van de ziekte en de aanwezigheid van algemene tekenen van ziekte variëren erg.

Vanwege het risico op uitzaaiing wordt stageren steeds aangeraden alvorens met de behandeling te starten.

Stageren houdt volgende tests in:

1. Bloedonderzoek
2. Radiografie van de borstholte
3. Fijne naaldaspiraat van het gezwel en de lokale lymfeknopen Het aanprikken van het gezwel kan helpen een onderscheid te maken tussen een melkkliertumor en andere gezwellen zoals vetgezwellen of mastocytomen. Het aanprikken van de lokale lymfeknopen kan aangeven of er uitzaaiingen aanwezig zijn. Echter, aangezien melkkliertumoren zelf nieuwe lymfevaten aanmaken en daardoor uitzaaiingen niet automatisch naar de dichtstbijzijnde lymfeknopen gebeuren, is het niet altijd mogelijk om te achterhalen of er uitzaaiingen zijn door louter de lokale lymfeknopen aan te prikken. Het achterhalen van drainerende lymfeknopen kan ondermeer aan de hand van scintigrafie van de lymfeknopen, contrastechografie of het aanbrengen van kleurstoffen tijdens de operatie (de drainerende lymfeknopen kleuren dan aan).
4. Een weefselstaalname bevestigt het tumortype. Belangrijk hierbij is om elk gezwel te onderzoeken, omdat sommige gezwellen goedaardig kunnen zijn en andere kwaadaardig.
5. Echografie van de buikholte kan aangewezen zijn indien de lokale lymfeknopen aangetast zijn of bij afwijkingen in het bloedonderzoek.

Indien er geen uitzaaiingen aanwezig zijn en er een enkele kwaadaardige tumor aanwezig is draagt een wijde chirurgische verwijdering (oa 2 cm marge en een weefsellaag in de diepte) de voorkeur weg. Zijn er meerdere tumoren aanwezig kan men overwegen om de hele melklijst te verwijderen.

Bij uitzaaiingen raadt men aan om sterilisatie samen met tumorwegname (of binnen de 2 jaar voordien) uit te voeren aangezien dit het gehalte aan tumorvoedende hormonen kan doen dalen en zo de overleving verbeteren. De efficiëntie van deze behandeling hangt samen met het voorkomen van hormoonreceptoren in de tumor. Zijn ze aanwezig, is de kans groter dat sterilisatie effect heeft.

• Hormoontherapie zoals Tamoxifen (een oestrogeenreceptorantagonist) wordt slecht verdragen door honden (in tegenstelling tot mensen).
• Chemotherapie wordt aangeraden bij tumoren groter dan 3 cm en/of een uitzaaiing naar een lymfeknoop aanwezig is, maar er zijn onvoldoende studies die de voordelen hiervan bewijzen.
• Voor honden met een tumor die DER-2 receptoren tot expressie brengt, wordt onderzocht in welke mate HER-2 vaccins effectief zijn tegen de tumor. Door dit vaccin gaat de hond antistoffen aanmaken die gaan binden op receptoren die de groei van de tumor controleren. Hierdoor wordt de tumorgroei geremd.

Er worden erg brede variaties aan gemiddelde overlevingstijden gerapporteerd voor kwaadaardige tumoren. Deze variatie is over het algemeen afhankelijk van de tumorgrootte, betrokkenheid van de lymfeknopen en de stage van de tumor.

Honden met een tumor kleiner dan 3 cm overleven duidelijk langer dan honden met een tumor groter dan 3 cm diameter. De grootte van de tumor speelt echter geen rol als er uitzaaiingen naar de lymfeknopen zijn. Hoe hoger de stagescore, hoe slechter de prognose.

Verzwering van de huid, bloed/lymfevatinvasie, hoge mitose-index op het weefselstaal, gebrek aan hormoonreceptorexpressie in kwaadaardige tumoren en sarcomen worden geassocieerd met een slechtere prognose.